Laten we klok terugdraaien

Ik ben allerminst een somber mens. Ik ga opgewekt door het leven. Niet voor niets is Plug de dag mijn levensmotto. Maar ik begin me – nu de oorlog in de Oekraïne almaar aanhoud – toch wel zorgen te maken.

Allereerst over de inwoners van dat land. Alle ellende, die ik nog dagelijks voorbij zie komen. Vreselijk.

Maar ik maak me onderhand ook serieus zorgen over de toekomst van ons vak. Ik las van de week over een kleinere bakker ergens in het land wiens gasrekening vertienvoudigd is. Door de oorlog worden bovendien ingrediënten als graan en suiker een stuk duurder. En dan heb ik het nog niet de torenhoge inflatie aangestipt die ook effect heeft op andere kosten van bakkers.

Nog los van de economische gevolgen voor de branche, vraag ik me af welke consequenties dit heeft voor de toekomst. Hoe houden we een verse aanwas van studenten? Ja, we kunnen alle marketingregisters opentrekken, maar als er na de oorlog in het oosten minder jobs zijn …

De voorzitter van onze branchevereniging NBOV, Arend Kisteman, was de afgelopen tijd herhaaldelijk op televisie om over de problemen voor onze branche te praten. En dat deed hij goed. Het is mooi dat hij als boegbeeld van de branche, naast zijn drukke baan als bakker en ondernemer, aan de orde stelt in de media.

Want er moet echt iets gebeuren. Het zal toch niet zo zijn dat een recente voorspelling – zeker zestig procent van de bakkers valt door de crisis om – uitkomt. Pfff. Heftig.

Ik begrijp de houding van de overheid ook niet. Onze branche is essentieel voor de samenleving, biedt een basisvoorziening, dat zullen weinig mensen betwisten. Sterker nog: tijdens corona moesten we als essentieel; beroep openblijven voor publiek.

Minister Rob Jetten (klimaat en energie) zegt dat de oven maar een standje lager moet. Dat kan toch niet, het ziet er niet uit, is niet gaar te bakken en absoluut niet volgens de wens van de consument. Als we op het huidig prijspeil van het gas – zonder steun van de overheid doordraaien – komt een eenvoudig busbrood op pakweg vier euro uit … Wie kan dat nog betalen?

Voor de huidige problemen lijkt het overstappen van fossiele brandstof (gas) op hernieuwbare energie (elektriciteit) ook geen oplossing. Want het duurt pakweg twee jaar voordat de krachtstroom voor zo’n oven is geregeld. Ik vrees dat tegen die tijd een deel van de bakkers zich al bij het UWV heeft moeten melden.

Als samenleving en branche staan we voor een uitdagende situatie. We moeten nú alle zeilen bijzetten om de huidige problemen effectief aan te pakken. Maar het kan geen kwaad om alvast na te denken over de toekomst.  

Ik noemde al ovens op wind- en zonne-energie. Wellicht is het ook een idee om de klok pakweg een halve eeuw terug te zetten. Als Nederland bijvoorbeeld zélf graan op grote schaal gaat telen en gasbronnen in het Noordzee aanboort, worden we wellicht iets minder afhankelijk van het buitenland.

Dan zorgen we er mogelijk ook voor dat onze branche in de toekomst niet alleen levensvatbaar, maar vooral ook leuk blijft om te werken. Voor ons, maar ook voor het aanstormend talent dat ik op mag leiden.

Mark Wils